6 Απρ 2009

Οι θέσεις του οικολογικού κινήματος στην Ελλάδα για το ενεργειακό ζήτημα

Του Φώτη Ποντικάνη, εκπροσώπου του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ).

Αγαπητοί φίλοι,
Θα ήθελα από βάθους καρδιάς, εκπροσωπώντας το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων, να ευχαριστήσω και εγώ με την σειρά μου τους διοργανωτές για την πρόσκληση να συμμετέχουμε σ αυτή την ημερίδα.

Το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων, ένα Δίκτυο 79 Οικολογικών οργανώσεων της μάχιμης Οικολογίας διάσπαρτων σε όλη την Ελλάδα, δεν μπορεί παρά να στηρίζει οποιαδήποτε πρωτοβουλία και κάλεσμα έχει σαν στόχο την ενδυνάμωση και διάδοση των αιτημάτων του οικολογικού κινήματος.

Ήλιος. Ήλιος και ηλίανθος.

Και τα δύο αποτελούν τα δύο ίσως πιο παλιά και αναγνωρίσιμα σύμβολα του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος.

Και τα δύο συμβολίζουν ένα από τα πρώτα οικολογικά αιτήματα. Την στροφή προς την ηλιακή ενέργεια.

Την στροφή δηλαδή προς τις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Την αλλαγή του υπάρχοντος και χωρίς διέξοδο ενεργειακού μοντέλου, που κυρίαρχα έχει να κάνει με τα ορυκτά καύσιμα του πλανήτη.

Και ναι μεν μπορεί να είναι φυσικά προϊόντα αλλά ο ρυθμός κατασπατάλησής τους εκτός του ότι δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα δεν επιτρέπει την ανασύστασή τους.

Στην Ελλάδα το οικολογικό κίνημα που έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του 70 και τις αρχές του 80, ταυτίστηκε από την αρχή με το σύνθημα
<ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ>

Διότι εκείνη την εποχή (και δυστυχώς μέχρι σήμερα) φάνταζε σαν λύση για το ενεργειακό πρόβλημα.

Ταυτίστηκε σε τέτοιο βαθμό που οι περισσότερες οικολογικές οργανώσεις ακόμη και σήμερα έχουν στις αρχές του καταστατικού τους την αντίθεσή τους αυτή προς την χρήση της Πυρηνικής Ενέργειας αλλά και ταυτόχρονα την δέσμευσή τους για την διάδοση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Αυτή η ταύτιση γινόταν αντιληπτή και εκφραζόταν σε κάθε ευκαιρία έκφρασης του Οικολογικού κινήματος, είτε σε εκδηλώσεις ανοικτές προς την κοινωνία, είτε σε προσπάθειες συντονισμού του, από την Ολυμπιάδα της Χαλκιδικής μέχρι την συνάντηση του Πολυτεχνείου της Ομοσπονδίας Οικολογικών και Εναλλακτικών Οργανώσεων και από την σύσταση του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων μέχρι τα τοπικά Δίκτυα Οικολογικών Οργανώσεων, όπως το πολύ επιτυχημένο παράδειγμα της Κρήτης.

Σαν Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων ανησυχούμε ιδιαίτερα, όπως άλλωστε και όλοι οι παρευρισκόμενοι νομίζω, για την συνεχιζόμενη φιλολογία που αναπτύσσεται υπέρ της πυρηνικής ενέργειας παγκόσμια, αλλά και τον στρεβλό τρόπο ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα.

Έναν τρόπο που εξακολουθεί να έχει σαν μοντέλο τις φαραωνικές κατασκευές, οι οποίες καταστρέφουν την αισθητική του τοπίου, διαταράσσουν τα οικοσυστήματα και διακόπτουν πολλές φορές τους δρόμους διέλευσης ζώων και πτηνών.

Είναι γεγονός ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος, είναι ασφαλώς οι σοβαρές επιπτώσεις σε πλανητικό επίπεδο από το υφιστάμενο καθεστώς διαχείρισης της ενέργειας.

Η συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση, με τα ορυκτά καύσιμα να κατέχουν την μερίδα του λέοντος, σε ότι αφορά την παραγωγή της ενέργειας, έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση τις εκπομπές του άνθρακα με αλυσιδωτές και ορατές πλέον επιδράσεις στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις κλιματικές αλλαγές.

Από την άλλη μεριά, η σημερινή οικονομία του πετρελαίου με τα γιγάντια μονοπώλια να ελέγχουν την παγκόσμια παραγωγή, προκαλεί εξαρτήσεις, εντάσεις και πολέμους, καθιστώντας αδύναμες τις τοπικές κοινωνίες να διαχειριστούν και να σχεδιάσουν ένα βιώσιμο μέλλον.

Στον αντίποδα αυτής της αδιέξοδης πορείας, και σε συνδυασμό με την εξάντληση των απαραίτητων φυσικών πόρων στο εγγύς μέλλον, βρίσκονται οι πολιτικές που στοχεύουν, τόσο στην εξοικονόμηση ενέργειας, όσο και στη βαθμιαία αντικατάσταση των συμβατικών πηγών από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ( ΑΠΕ), πολιτικές δηλαδή που προωθούν την βιώσιμη ανάπτυξη.

Το κύριο χαρακτηριστικό του ελληνικού ενεργειακού συστήματος είναι η εξαιρετικά μεγάλη ενεργειακή ένταση, δηλ. η κατανάλωση ενέργειας ανά μονάδα προϊόντος. Το γεγονός αυτό, επιβαρύνει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και το περιβάλλον.

Σε μια χώρα με πλούσιο αιολικό δυναμικό, υψηλή ηλιοφάνεια, πολλά διαθέσιμα γεωθερμικά πεδία και σημαντικούς υδάτινους πόρους, είναι απαράδεκτο να κατέχουμε μια από τις τελευταίες θέσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ότι αφορά την αξιοποίησή τους.

Οι ευθύνες για αυτή την απαράδεκτη κατάσταση είναι διαχρονικές και ανήκουν κυρίως στην Πολιτεία.


Η ανυπαρξία μιας ολοκληρωμένης ενεργειακής στρατηγικής που θα δίνει έμφαση στις πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας και ανάπτυξης των ΑΠΕ και η απίστευτη γραφειοκρατία σε ότι αφορά την αδειοδότησή τους σε συνδυασμό με την ελλιπή ενημέρωση της κοινής γνώμης, είναι οι κύριες αιτίες για τη σημερινή εικόνα, που παρά τις ηχηρές διακηρύξεις και ευχολόγια παραμένει αρνητική και απογοητευτική.

Το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων ήδη και επίσημα από το 17ο Συνέδριό του που έγινε στην Μυτιλήνη το 2005, εκτιμά ότι ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΛΕΥΣΗΣ στην κατεύθυνση μιας βιώσιμης στρατηγικής στον τομέα παραγωγής και κατανάλωσης της ενέργειας.
Σε ότι αφορά ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, απαιτείται η εφαρμογή συνδυασμένων πολιτικών ώστε να εξορθολογιστεί η οικιακή κατανάλωση.

Η εξοικονόμηση ενέργειας και η μείωση της κατανάλωσης στον κτιριακό, βιομηχανικό και τον τομέα των μεταφορών, πρέπει να αποτελούν επίσης την πρώτη προτεραιότητα του όποιου ενεργειακού σχεδιασμού.

Χρειάζεται ενίσχυση των δημόσιων πολιτικών για τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο. Οι πολιτικές αυτές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αναπτυξιακές προτεραιότητες και ανάγκες κάθε περιφέρειας, διασφαλίζοντας συγχρόνως τα περιβαλλοντικά συγκριτικά πλεονεκτήματά της.

Οι χωροταξικές επιλογές θα πρέπει να εξασφαλίζουν την συμμετοχή και την συναίνεση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ειδικότερα απαιτούνται:
- ισχυρά κίνητρα για την ενσωμάτωση των τεχνολογιών ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας με έμφαση στην οικιακή κατανάλωση και τα δημόσια κτίρια.

- ορθολογικοποίηση και απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών για τις ΑΠΕ, με κριτήριο την υψηλή προτεραιότητα τους για την επίτευξη των Εθνικών και Κοινοτικών στόχων

- η υλοποίηση των αναγκαίων έργων υποδομής από την ΔΕΗ -πάντοτε με περιβαλλοντικούς όρους- για την απορρόφηση της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από τα νέα έργα ΑΠΕ

- άμεση θεσμοθέτηση ενός Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Συνδυασμού με σαφή κριτήρια για την χωροθέτηση των ΑΠΕ και περιβαλλοντική προστασία.
- ισχυρά θεσμικά κίνητρα και νομοθετικά διασφαλισμένο ανταποδοτικό όφελος για τους Δήμους που προωθούν έργα ΑΠΕ στην περιοχή τους

- ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας από βιοκαύσιμα και ένταξη της στο νέο θεσμικό καθεστώς.

- είναι απολύτως αναγκαίο μαζί με το νέο θεσμικό πλαίσιο να εκπονηθεί πρόγραμμα μέτρων εφαρμογής του και μηχανισμό συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησής του.

Είναι απαραίτητη επίσης η διαμόρφωση μιας στρατηγικής για την μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στα νησιά που θα συμπεριλαμβάνει θέματα ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ τους και με το ηπειρωτικό δίκτυο, καθώς και θέματα αποθήκευσης ενέργειας.

Απολύτως αναγκαία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι η ενεργοποίηση και συμπαράταξη των τοπικών κοινωνιών με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τους μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και προγράμματα.

Πρέπει να γίνει σε όλους μας αντιληπτό, ότι μια εναλλακτική πορεία στο τεράστιο ζήτημα της ενέργειας ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ και αποτελεί μονόδρομο για την βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου μας και την κοινωνία των πολιτών που οραματιζόμαστε.
Σας ευχαριστώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου